Yangi tug‘ilgan chaqaloq uchun ona suti eng to‘liq va foydali oziq manbai hisoblanadi. Ammo har bir onada ham laktatsiya jarayoni muammosiz kechavermaydi. Ba’zida sut miqdori kam bo‘lishi, sutyash bilan bog‘liq og‘riqlar yoki boshqa noqulayliklar yuzaga keladi. Ushbu maqolada laktatsiya bilan bog‘liq keng tarqalgan muammolar va ularni yengish yo‘llari haqida so‘z yuritamiz.

1. Laktatsiya bilan bog‘liq keng tarqalgan muammolar

1.1. Sut miqdorining yetarli bo‘lmasligi

• Yangi onalar orasida eng ko‘p uchraydigan muammo.

• Ko‘pincha noto‘g‘ri emizish texnikasi, stress yoki noto‘g‘ri ovqatlanish sabab bo‘ladi.

1.2. Sut kelmasligi (laktatsiya boshlanmasligi)

• Tug‘ruqdan keyingi dastlabki 2-3 kun ichida ba’zi onalarda sut kelmasligi mumkin.

• Bu holat vaqtincha bo‘lib, ko‘pincha organizmning moslashuv jarayoni bilan bog‘liq.

1.3. Ko‘krak suti ortiqcha to‘planib qolishi (laktostaz)

• Ko‘krakda qattiqlik, shish, og‘riq bilan kechadi.

• Agar vaqtida chora ko‘rilmasa, yallig‘lanish (mastit) rivojlanishi mumkin.

1.4. Yoriqlar va og‘riq

• Emizish vaqtida noto‘g‘ri holat yoki chaqaloqning noto‘g‘ri og‘izga olish texnikasi sababli ko‘krak uchida yoriqlar paydo bo‘ladi.

1.5. Emizish vaqtida chaqaloqning rad etishi

• Chaqaloq emishni istamasligi yoki tez-tez ko‘krakni bo‘shatib yuborishi.

• Bu holat stress, gipotoniya yoki noto‘g‘ri tutish bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.

2. Laktatsiya muammolariga yechimlar

2.1. Sut ishlab chiqarishni rag‘batlantirish usullari

• Ko‘proq emizish – chaqaloq qancha ko‘p emsa, shuncha ko‘p sut ishlab chiqariladi.

• Ko‘krakni to‘liq bo‘shatish – har emizishdan so‘ng ko‘krakni to‘liq bo‘shatish sut ishlab chiqarishni oshiradi.

• Tana bilan aloqa (skin-to-skin) – bolaning onaning terisiga tegib turishi gormonlar faolligini kuchaytiradi.

• Tinchlik va dam olish – stress kortizol gormoni orqali laktatsiyani sekinlashtiradi, shuning uchun ona dam olishi va xotirjam bo‘lishi kerak.

2.2. Ko‘krakdagi og‘riq va yoriqlarni kamaytirish

• Chaqaloqni to‘g‘ri tutish texnikasini o‘rganish.

• Yoriqlar uchun tabiiy moylardan foydalanish (masalan, aloe vera yoki kokos yog‘i).

• Emizishdan oldin va keyin ko‘krak uchini iliq suv bilan yuvish va quritish.

2.3. Laktostaz va mastitning oldini olish

• Ko‘krakda shish va qattiqlik bo‘lsa, iliq kompress qo‘llash.

• Ko‘krakni muntazam ravishda bo‘shatish va kerak bo‘lsa, sutyash nasosidan foydalanish.

• Ko‘p dam olish, suyuqlik ichish va organizmni tinchlantirish.

2.4. Chaqaloqning emishni rad etishini yengish

• Chaqaloqni emizishga zo‘rlamaslik, balki sekin-asta yondashish.

• Ko‘proq tana bilan aloqa qilish va bolaning ruhiy holatini tushunishga harakat qilish.

• Sokin muhitda emizish va bezovtalikni kamaytirish.

3. Qachon mutaxassisga murojaat qilish kerak?

• Agar ko‘krakda qattiq og‘riq, yallig‘lanish yoki isitma kuzatilsa.

• Sut ishlab chiqarish juda past bo‘lsa va chaqaloq yaxshi ovqatlanmayotgan bo‘lsa.

• Ko‘krak uchidagi yoriqlar og‘irlashib, bitmayotgan bo‘lsa.

• Chaqaloq butunlay emishdan bosh tortayotgan bo‘lsa.

Laktatsiya bilan bog‘liq muammolar ko‘pchilik onalarda uchraydi, lekin ularni vaqtida aniqlash va to‘g‘ri yondashuv bilan hal qilish mumkin. Onalar sabrli bo‘lishi, o‘z salomatligiga e’tibor qaratishi va kerak bo‘lsa, mutaxassis bilan maslahatlashishi lozim. Ona suti – bolaga beriladigan eng katta ne’matdir va bu yo‘lda har qanday yordam muhim.